Karkonoskie Muzeum Jilemnice

Historia

Muzeum Karkonoskie zostało założone w 1891 roku w związku z przygotowaniami do Wystawy Etnograficznej w Pradze. Zdecydowanie największa zasługa dla powstania muzeum przypada dyrektorowi szkół żeńskich, Jáchymowi Metelce. Pierwsz wystawa znajdowała się właśnie w dawnej szkole żeńskiej, następnie muzeum kilka razy zmieniało swoją lokalizację, by w 1953 roku przenieść się na stałe do obiektów zamkowych. Od 1979 roku muzeum znajduje się w zarządzaniu Dyrekcji KRNAP, a od 2013 roku prowadzone jest przy udziale miasta Jilemnice. Wystawy znajdują się w zamku, w dawnym browarze oraz domku ogrodowym.

Wystawa historyczno-etnograficzna

Wystawa przybliża tematykę historii zachodnich Karkonoszy od czasów wielkiej kolonizacji w XIII wieku aż do XX wieku i koncentruje się na mieście Jilemnice, naturalnym centrum handlu i rzemiosła. Do wyjątkowych eksponatów należą 33 tarcze nagrobne lokalnych cechów z pierwszej połowy XIX wieku oraz przędza lniana - 296 metrów ręcznie przędzonego włókna waży zaledwie 1 gram. W umeblowanej tkalni znajduje się również wyjątkowa szopka Jáchyma Metelky z lat 1883–1913. Pierwotny mechanizm wprawia w ruch 142 figurki, które przedstawiają 250 rodzajów ruchu przy akompaniamencie muzycznym.

Białym szlakiem - urywki z historii czeskiego narcirstwa od 1938 roku

Wystawa obejmuje okres rozwoju narciarstwa od wprowadzenia nart na ziemie czeskie aż do 1938 roku. Uwagę poświęcono również niemieckiemu narciarstwu w Czechach. Powyższe ujęto w kontekście europejskim w taki sposób, by pozycja naszych narciarzy (czeskich i niemieckich) odpowiednio prezentowała się w kontekście międzynarodowych. Wartość wystawy tkwi przede wszystkim w tym, że stanowi barwną mozaikę historii narciarstwa. Do najbardziej lubianych eksponatów należą ogromne sanie wiejskie, następnie zaś sanie z rogami. Bardzo cennym eksponatem są oczywiście najstarsze narty, wyjątkowe kolorowane zdjęcia z końca XIX wieku oraz medali, które wyglądają jak biżuteria. Wyjątkowe są również manekiny przyodziane w typowy strój narciarski tamtych czasów. Takich ciekawostek jest ogrom.

W ramach wystawy prezentowany jest siedmiominutowy film niemy z 1926 roku, który doskonale ujmuje wielkie zawody narciarskie w Jilemnicy. Wystawa znajduje się w bardzo cennych salach historycznych starego browaru, jego obecny wizerunek z XIX wieku zawdzięczami hrabiemu Janowi Harrachowi, szlachcicowi, który przywiózł pierwsze narty do Jilemnicy.

Z życia czeskiego kawalera

Ekspozycja zamkowa prezentuje ród Harrachów, przede wszystkim hrabiego Jana Nepomuka Harracha (1828–1909), który posiada spory wkład w rozwój czeskiej kultury i gospodarki. W ramach wystawy można obejrzeć korytarz, przedpokój, pracownię, sypialnię, salon hrabiego, damski buduar, jadalnię i łazienkę.

Galeria Františka Kavána

Galeria została założona w 1956 roku przy okazji niedożytych 90-tych urodzin Františka Kavána (1866–1941). Malarz urodził się w miejscowości Víchovská Lhota obok Jilemnicy, zaś miejscowość rodzinna pozostała na stałe wpisana w jego duszy i dziele. W latach 1889–1895 studiował na praskiej akademii malarstwa u Julia Mařáka. Pod jego patronatem szybko wyrósł na pierwszorzędnego artystę krajobrazu, zas większość dzieł z tego okresu należy dzisiaj do złotego funduszu czeskiego malarstwa krajobrazowgo. Sławny obraz „Podmrak” [pl. Zachmurzenie], który powstał w miejscowości Víchovská Lhota w 1894 roku, sześć lat później zdobył złoty medal podczas wystawy w Paryżu. Galeria Františka Kavána to blisko 90 dzieł tego czołowego czeskiego artysty krajobrazu.

Kościół pw. św. Elżbiety

Najstarszy udokumentowany budynek w Jilemnicy stał w miejscu dzisiejszego domku ogrodowego. Gotycki kościół pochodzący z drugiej połowy XIII wieku spalił się w 1788 roku, następnie budynek przeszedł ciekawy historyczny i budowlany rozwój, stał się również grobowcem niektórych właścicieli dworskich (ród Valdštejnów, Harantów).

Hrabia Jan Harrach i ogrodnictwo

W pierwszej połowie XIX wieku powstał w miejscu kościoła św. Elżbiety domek ogrodowy. Wystawa prezentuje działalność ówczesnego właściciela dworu w dziedzinie ogrodnictwa (rozwój zamkowego parku, ogórdki karkonoskie itp.).

Stała wystawa jest co roku uzupełniania o szereg wystaw i imprez towarzyszących.

Tereny zamkowe

Sam teren zamku ma bardzo długą i bogatą historię. Już w drugiej połowie XIII wieku stał tutaj gotycki kościół św. Elżbiety. Prawdopodobni już wówczas znajdowała się tutaj twierdza należąca do rodu Valdštejnów. W źródłach pisanych taka informacja pojawia się w roku 1492. W pierwszej połowie XVI wieku twierdzę zdobyli panowie z Újezdca i Kúnic. W drugiej połowie XVI wieku zostali przegonieni przez ród Křinečtí z Ronova, którzy zlecili przebudowę twierdzy do postaci renesansowego zamku. W 1637 roku właścicielami zamku zostali Harantowie z Polžic a Bezdružic, którzy dokonali zmian tutajszego parku zamkowego. W 1701 roku teren przeszedł w ręce rodu Harrachów, którzy w pierwszej połowie XVIII wieku wybudowali tutaj barokowy browar, spichlerz oraz dokonali rekonstrukcji zamku. Po pożarze kościoła św. Elżbiety w 1788 roku wybudowali w jego miejsce, w pierwszej połowie XIX wieku, klasycystyczny kościołu a na terenie tem pojawił się dodatkowo budynek urzędu. U schyłki XIX wieku zamek został przebudowany w stylu neorenesansowym, zaś park w stylu angielskim. W 1945 roku zamek został skonfiskowany Harrachom na podstawie tzw. dekretów Beneša. Właścicielem zamku zostało miasto Jilemnice. Obecnie jest on siedzibą Muzeum Karkonoskiego w Jilemnicy oraz Miejskiej bibioteki Jaroslava Havlíčka, część obiektów jest wykorzystywanych przez Dom Kultury Jilm oraz Centrum informacji młodzieży, pozostałe pomieszczenia pełnią funkcję magazynów i mieszkań.

Partnerem Karkonoskiego Muzeum w Jilemnicy jest miasto Jilemnice.

Dane kontaktowe:

Kostelní 75
514 01 Jilemnice
telefon: 481 543 041
tel. kom.: +420 737 225 429
e-mail: kmjilemnice(małpa)krnap.cz